De titel van deze blog klinkt misschien een beetje raar: “Foute noten? Geen probleem!” Want je studeert toch je muziekstukken het liefst gelijk zonder foute noten! En tijdens een optreden wil je ze zeker ook liever niet spelen. Je raakt er al snel door van slag en dat komt je optreden niet ten goede! Toch?
De andere kant van het verhaal
Je wilt geen foute noten spelen, maar je kunt er redelijk vanuit gaan dat het af en toe wel gebeuren gaat. Tenzij je alleen maar stukken speelt die ver onder je niveau liggen! Wat ik niet hoop, want je kunt alleen maar groeien als je dingen doet die je uitdagen. Muziek maken is een heel complexe activiteit. Dat je de meeste dingen goed doet is al een hele prestatie. Van jezelf verlangen dat het foutloos gaat, is onverstandig en helpt je niet verder.
Hoe doet een professionele topmuzikant dat dan?
Ook topmusici maken fouten. Wat hen onderscheidt is niet dat ze geen fouten maken, maar hoe ze met die fouten omgaan. Ze laten zich niet uit hun concentratie halen als er iets misgaat, maar spelen gewoon door. En doen dat met zo’n overtuiging dat je, als publiek, het meestal niet eens in de gaten hebt!
Maak het niet belangrijk!
Als er tijdens een optreden iets misgaat, voelt dat voor jezelf waarschijnlijk als iets groots. Maar uit diverse onderzoeken is gebleken dat het publiek dat heel anders ervaart dan degene die de fout maakt. Het publiek ziet het hele plaatje veel beter dan jij. Doordat jij er zo middenin zit, kun je zelf niet goed beoordelen hoe het overkomt. Wanneer je zelf vindt dat je optreden niet best was, kan het heel goed zijn dat je publiek ervan genoten heeft. Uiteindelijk speel je voor het publiek, als zij tevreden zijn, mag je dat zelf ook zijn! Probeer dus eventuele missers te negeren. Je publiek ziet veel liever een enthousiaste muzikant die af een toe een foutje maakt, dan een perfectionist die gefrustreerd zit te spelen!
Krampachtig
Wanneer je optreden heel spannend vindt, ben je vaak bang dat je fouten gaat maken. Wat je denkt en tegen jezelf zegt, is heel belangrijk. Want wat je tegen jezelf zegt, beschouwt je onderbewuste als waarheid. Daarbij komen de woorden als “niet” en “geen” altijd slecht door. Dus als je tegen jezelf zegt: “Ik moet geen fouten maken”, is je onderbewuste juist gefocust op het maken van fouten. Het is daarom geen goed idee om met zo’n gedachte aan een optreden te beginnen. Zeg liever tegen jezelf: “Ik ben goed voorbereid en kan het. Ik ga er wat moois van maken!”
Focus
Wanneer je tijdens je optreden op de muziek kunt blijven focussen, gaat het goed. Maar je focus vasthouden is niet gemakkelijk. Daarom is het belangrijk om die te trainen. Want net als je spieren sterker worden door ze te trainen, zo kan je ook je concentratie verbeteren door deze te trainen. Het is dan ook een goed idee om, elke keer wanneer je studeert, een stuk wat je goed kent te gaan spelen alsof het een optreden is. Je neemt de tijd om je te focussen op de muziek die je gaat spelen. Als je eenmaal begonnen bent, speel je door tot het einde, wat er ook gebeurt. En je probeert tijdens het spelen je aandacht alleen bij de muziek te houden. Dwaal je toch af en merk je dat, breng je aandacht dan gelijk weer terug naar de muziek. Begin met een stukje wat niet te lang is en probeer het met steeds langere stukken. Hoe meer je het gewend bent om te doen, hoe beter je het in een moeilijke situatie (zoals bij een optreden) ook zal kunnen.
In mijn vorige blog had ik het over het mentale gedeelte van muziek maken. Hoe belangrijk dat is! Want meestal lukt het thuis prima, maar wanneer je heel graag iets moois aan publiek (of je docent) wil laten horen, wordt het ineens veel moeilijker! Door de stress reageert je lichaam en je denken anders, dan in ontspanning. Dat zorgt voor ongemakkelijke gevoelens die je aardig in de weg kunnen zitten!
In mijn lespraktijk kom ik het dagelijks tegen dat leerlingen zeggen: thuis gaat het veel beter! En ook zelf weet ik uit ervaring hoe het is als je handen beginnen te trillen wanneer je iets voorspeelt voor publiek of je docent….
