Luister naar jezelf!

Luisteren rechtenvrij

Wanneer je muziek aan het maken bent, ben je veel verschillende dingen tegelijk aan het doen. Een keyboard leerling die afgelopen week bij mij op les kwam, had er moeite mee: noten lezen, rechterhand melodie spelen, linkerhand akkoorden spelen, waaronder een nieuw akkoord. Het valt ook niet mee! Toch is er iets wat je er zeker ook nog bij moet blijven doen: luisteren! 

Ingestudeerd

Het ging met deze leerling zeker niet slecht, maar er waren wel een paar foute noten in de melodie waar ze niet op reageerde. Het was duidelijk dat ze zelf niet in de gaten had, dat ze een andere noot speelde dan er stond. Vaak is het dan zo dat bij de herhaling precies dezelfde fout wordt gemaakt. Dan is het een foutje die “ingestudeerd” is. Dat was in dit geval duidelijk niet zo; het koste alleen allemaal zoveel van haar concentratie dat het luisteren er gewoon bij in was geschoten.

 

Luisteren

Natuurlijk weet iedereen wel dat muziek is om naar te luisteren, maar wanneer je zelf degene bent die de muziek maakt is dat niet altijd gemakkelijk en gaat het ook zeker niet altijd vanzelf! Toen ik haar vroeg om het nog eens te spelen en goed te luisteren of het wel klopte wat ze deed, was het verschil goed te merken! Nu hoorde ze wanneer ze een foute noot speelde en kon ze ook zelf deze corrigeren!

 

Niet alleen beginners hebben er last van

Ook een wat meer gevorderde piano leerling kreeg van mij het advies mee om goed te luisteren. Zij had een stuk waarbij het sustain pedaal gebruikt werd. Waar je precies moest wisselen stond niet aangegeven. Op veel plaatsen ging het goed, maar in 1 maat was het niet zo vanzelfsprekend hoe je het pedaal moest gebruiken. “Ga allerlei manieren uitproberen en luister goed. Doe het zoals jij het mooi vindt klinken.” Zij reageerde: “Ik hoorde wel dat het niet zo mooi klonk. Wat raar dat ik daar dan zelf niet op kom om het anders te proberen!” Hoewel ik begrijp dat ze het raar vindt, is mijn ervaring dat het heel vaak voorkomt. Ook hier geldt weer: je doet tijdens het muziek maken al zoveel, dat luisteren, en dan ook nog reageren op wat je hoort, er wel eens bij inschiet!

Klopt dit wel?

Hoe vaak heb jij gedacht: “Wat klinkt dit raar!” En dat je naderhand van je docent hoorde, dat het inderdaad niet klopte? Ook dit komt vaak voor! In de meeste gevallen is het zo dat als je iets raar vindt klinken, je iets niet goed doet. Denk dus op zo’n moment niet: “Het zal wel…” Maar kijk nog eens goed wat er staat. Controleer of je het goed hebt gezien en gespeeld, of je geen kruizen of mollen over het hoofd hebt gezien (dat is de meest gemaakte fout). Als je dan nog steeds niets verkeerds hebt ontdekt, is het verstandig om te luisteren naar een opname van het stuk. Klinkt het daar hetzelfde? Want hoe langer je een fout instudeert, hoe moeilijker het wordt om het er weer uit te krijgen!

 

Melodie en begeleiding

Speel je een stuk met een drukke linkerhand partij (begeleiding)en met de rechterhand een rustige melodie, dan klinkt de begeleiding al snel te hard ten opzichte van de melodie. Ook dit is iets waar veel leerlingen zich niet snel van bewust zijn, waaruit blijkt dat naar jezelf luisteren helemaal niet zo vanzelfsprekend is. Het vergt ook heel wat training om met je ene hand zachter te spelen dan met je andere hand. Zeker als het een snelle partij betreft. De beste manier om dat te oefenen is ook hier weer: goed luisteren! Luister naar de melodie, laat hem erbovenuit “zingen”. Alles wat je aandacht geeft groeit, ook in dit geval!

De gouden Tip

Muziek maken is multitasken in het kwadraat, en wij mensen zijn daar eigenlijk niet voor gemaakt! Dat tijdens het studeren het luisteren er wel eens bij inschiet is dus niet zo raar. Maar hoe los je dat dan op? De gouden tip hiervoor is: verplaats steeds je aandacht. Geef jezelf steeds een andere opdracht, bijvoorbeeld:

  • let de eerste keer dat je het speelt vooral op de vingerzetting van je rechterhand (speel die desnoods even apart)
  • de volgende keer luister je goed of het allemaal klopt wat je doet
  • de keer erna luister je of het ook echt allemaal mooi klinkt

Dit kan je weer herhalen voor je linkerhand en daarna met 2 handen samen, daarna met sustain pedaal. Of je gaat erop letten dat je de akkoorden mooi regelmatig speelt. Je kunt jezelf allerlei opdrachten geven om op te focussen. Uiteraard betekent dit dat je andere dingen dan misschien niet helemaal goed doet. Maar door steeds van aandachtspunt te wisselen, zal je niet snel fouten instuderen en heb je meer aandacht om ook echt te horen wat je doet!

Dus, niet vergeten:
Je oren zijn het belangrijkste hulpmiddel om fouten op te sporen en deze te corrigeren. Gebruik je oren om te luisteren, en niet alleen maar om te horen! Hoor je iets wat niet klopt of wat beter kan, luister daar dan naar en kom in actie!luisteren 2 rechtenvrij

Veel studeerplezier!

 

/3 Reacties/door

Uit het hoofd spelen: dat kan ik echt niet!

 

Vorige week kreeg ik een e-mail van een 68 jarige gitarist, die al zo ongeveer zijn hele leven gitaar speelt. Hij schreef ook dat hij les had gehad en best moeilijke klassieke stukken speelt. Maar het lukt hem niet om ook maar iets uit zijn hoofd te spelen.

Hij schrijft:

U heeft een blog geschreven over het onthouden van een muziekstuk. Uw schrijven raakt de kern van mijn al jarenlange probleem….ik onthoud helemaal niets van wat ik mij eigen heb gemaakt na veel en langdurig studeren en ik kan dus alleen maar mijn gitaar bespelen als ik het muziekstuk voor mijn neus heb liggen. Inmiddels heb ik mij erbij neergelegd dat ik het uit mijn hoofd leren spelen, niet zal kunnen leren en dat ik dus nooit zomaar mijn gitaar kan pakken om een fraai stukje te spelen.

Ik moet erkennen dat door deze gedachten en het feit dat ik het zo zie, het plezier in het gitaar beoefenen eigenlijk niet echt (meer) aanwezig is. Daardoor wordt het vaak ook een opgave óm te oefenen. Als ik dan een stuk redelijk kan spelen of soms zelfs best goed (na heel veel oefenen, zodanig dat het stuk mij uiteindelijk tegen gaat staan) dan ervaar ik soms wel even een ‘geluksgevoel’ omdat ik het mooi vind klinken. Maar het moet aldoor van papier af want zonder die ondersteuning maak ik doorlopend fouten.

Je kan meer dan je denkt!

De ontmoediging en frustratie, die spreekt uit zijn verhaal, raakten mij. Ik kan mij zomaar voorstellen dat deze gitarist (Fred heet hij), niet de enige muzikant is die hiermee worstelt. En zeker als je al wat ouder bent, ligt de conclusie al snel op de loer dat je dat toch nooit meer kunt leren….

Die conclusie is funest: als je gelooft dat je het niet kunt leren, dan gaat het je ook niet lukken. Dus begin met erop te vertrouwen dat je het WEL kunt leren.

Je hersenen kun je je leven lang blijven trainen. En ze kunnen veel meer dan je denkt!

Het zal niet gemakkelijk zijn.
Je zal er veel tijd en energie in moeten steken.
Je zal vol moeten houden, ook op moeilijke momenten.

Maar als je dat ervoor over hebt, kan ook jij het leren!

Hoe dan?

Hoe pak je dat aan?

Er is niet een soort van toverformule die voor iedereen werkt. Je zal verschillende manieren uit moeten proberen om te ontdekken welke manier(en) voor jou het beste werkt/werken.

Het helpt om te weten wat jouw “leer voorkeuren” zijn. Lees hierover in :

Uit je hoofd spelen? zo doe je dat!

Verschillende strategieën

Je kan een stuk net zolang met de bladmuziek voor je neus, blijven studeren totdat je vingers automatisch doen wat moet. Dan heb je je motorische geheugen in werking gesteld. Maar hoewel je dat motorische geheugen heel hard nodig hebt, is dat niet de meest betrouwbare manier om iets uit je hoofd te gaan spelen. Het is wel de manier die het meest gebruikt wordt door leerlingen. Gewoon omdat dat de meest logische manier lijkt. Als deze manier niet voor jou werkt, probeer dan eens het volgende.

 

Begin bij het begin

Als je al lang muziek speelt, zoals Fred, en best gevorderd bent, wil natuurlijk het liefste ook die moeilijke stukken uit je hoofd spelen. Dat is logisch, maar je kunt je afvragen of dat wel reëel is. Het niveau wat je hebt met van bladmuziek spelen, is immers niet gelijk opgegaan met het uit je hoofd spelen. Zolang je nog niet zo goed weet hoe het beste muziek uit je hoofd kunt leren, kan je waarschijnlijk beter met iets simpels beginnen.

 

Eerst lezen!

Begin daarom eens met een simpel stukje, uit bijvoorbeeld een beginners boek, van hooguit 12 maten. Lees het eerst, zonder te spelen: analyseer het! Probeer je er een klankvoorstelling van te maken. Pas als je denkt dat je weet wat er staat, leg je de bladmuziek weg en ga je het spelen. Hoe ver kom je? Weet je maar 2 maten, of 4? Dan begin je weer met alleen maar kijken naar de bladmuziek, leg het weer weg en probeer het weer. Lukt het echt niet? Dat is niet erg! Dan moet je iets opzoeken wat nog eenvoudiger is!
Lukt het wel? Kijk dan of je het een paar uur later nog weet, en een dag later.

 

Vervolg

Je kan ervoor kiezen om dan steeds iets moeilijker te gaan. Maar je kan ook 2 maten van een moeilijk stuk kiezen om uit je hoofd te gaan doen. Houd dan dezelfde werkwijze aan: leg je bladmuziek weg als je het gaat spelen. Dan word je namelijk gedwongen om de muziek te onthouden en raak je eraan gewend om te spelen zonder dat je kunt spieken!

 

Wat werkt voor jou

Je kan het natuurlijk ook allebei doen en zowel gemakkelijke stukjes muziek als een paar maten van een moeilijk stuk uit je hoofd te leren. Ervaar wat voor jou het beste werkt!

Maar houdt het beperkt, zeker in het begin. Naarmate je merkt dat het je gemakkelijker afgaat, kan je proberen of iets meer ook lukt.

 

Structuur

Het is heel belangrijk om structuren en verbanden in de muziek te herkennen. Dan is het veel eenvoudiger om te onthouden. Ik merk dat steeds weer in mijn lespraktijk. Een leerling die niet in staat is om iets uit zijn hoofd te spelen, snapt eigenlijk niet wat er precies gebeurt. Als we samen hebben bekeken wat er in het stuk gebeurt, lukt het altijd een stuk beter.

 

Het belang van succes

Leg de lat niet te hoog voor jezelf. Kies liever kortere stukjes die gemakkelijk zijn. Je brein werkt het beste wanneer je, hoe klein ook, succesjes boekt. Dat motiveert en helpt je om ervoor te blijven gaan! En die spreekwoordelijk lange adem heb je nodig om het te leren, zelfs als je gitaar of piano speelt! 😉

Veel succes, en ik ben benieuwd naar jouw ervaringen!

 

/4 Reacties/door

Positiviteit heb je nodig!

We zijn alweer bijna aan het einde van de maand januari. Traditiegetrouw een maand van goede voornemens, nieuwjaarsrecepties en gelukwensen voor het nieuwe jaar.

2023
Een nieuw jaar
Een nieuw begin
We wensen iedereen alle goeds
We maken goede voornemens
Er hangt een positieve sfeer van verwachting in de lucht

Voornemens

Hoe is het met jou? Heb jij dat gevoel van een nieuwe start nog steeds? Van: dit jaar ga ik….? Of is het alweer “gewoon z’n gangetje” en zijn de goede voornemens op de achtergrond geraakt?

Doel bereiken

Wanneer je iets wilt bereiken is het belangrijk dat je positief bent. Zonder die positieve instelling zal je je doel nooit bereiken. Tegen jezelf zeggen dat er iets goeds gaat gebeuren, is dan ook een goede gewoonte. Het betekent niet dat alles goed gaat, maar iets gaat er altijd wel goed! En de kans dat dat positieve iets je opvalt, is dan veel groter. En alles wat je aandacht geeft groeit….

Feedback

Als het gaat om dingen leren, zijn we gewend om te letten op wat er niet goed gaat. Tijdens het lesgeven zal ik natuurlijk leerlingen daarop moeten wijzen. Ik probeer er altijd wel, heel bewust, ook positieve feedback tegenover te zetten. Er is altijd wel iets wat wel goed gaat. En als het echt heel moeilijk is om iets positiefs te noemen, zeg ik zoiets als: “oké, ik merk wel dat je dat heel moeilijk vindt. Maar ik weet zeker dat als we er samen even op oefenen, het al snel veel beter gaat!” Want met een leerling die het niet meer ziet zitten, bereik niet veel. Maar je moet wel altijd eerlijk blijven. Zeggen dat iets goed gaat, terwijl duidelijk niet zo is, vind ik niet kunnen.

Positief

Als je zelf aan het studeren bent, moet je net doen zoals ik doe bij mijn leerlingen. Wees eerlijk. Benoem voor jezelf de positieve zaken. Wat gaat er wel goed? Al is het maar dat je het in ieder geval aan het proberen bent, ook al vind je het heel moeilijk. Dat is ook al goed van jezelf! Wat niet goed gaat, heeft gewoon nog meer aandacht nodig.

Je houding is belangrijk!

Dit alles is natuurlijk nog geen garantie dat het allemaal dan ineens veel beter gaat. Maar ook als het niet lukt, kom je met een positieve houding veel verder. Het bijltje erbij neergooien is soms heel verleidelijk. Maar wanneer je denkt: “Oké, dit lukt nu niet. Wat kan ik doen om verder te komen?”, bereik je veel meer! Misschien ken je iemand die je kan helpen. Of kun je op internet zoeken of daar iets staat waar je wat aan hebt.

Jouw doel voor 2023

Heb jij goede voornemens? Heb jij een duidelijk doel voor ogen wat je dit jaar wilt bereiken? Goed zo! Schrijf het op en hang het ergens in het zicht zodat je er steeds aan herinnerd wordt. Probeer elke dag een stapje richting je doel te zetten.

En blijf positief!

/2 Reacties/door

Studeren in de vakantie: 6 tips

Vandaag is officieel de zomer begonnen. Nog even en dan begint de vakantie! Geen werk, school en muzieklessen. Heerlijk uitrusten en genieten van het (hopelijk) mooie weer! Maar 6 weken zonder muziek maken is best lang. Ben je bang dat je daarna weer veel bent vergeten? Ik geef je 6 tips om slim te studeren in de vakantie. Zo kun je volop genieten van je vakantie en ben je daarna weer snel op je oude niveau!

 

 

 

Mijn zomervakantie

Toen ik studeerde aan het toenmalige Rotterdams Conservatorium, ging ik altijd pas weer de laatste 2 weken van de vakantie studeren. Zolang ik me kan herinneren heb ik altijd in de zomervakantie een paar weken helemaal of bijna niets aan muziek studeren gedaan. Wanneer de zomervakantie aanbreekt, heb ik altijd een drukke periode achter de rug. Tegenwoordig is dat met allerlei optredens, open dagen, rapportjes maken. Toen ik nog op school zat en later studeerde, was dat met toetsen, tentamens en (overgangs)examens. Ik was altijd wel aan vakantie toe en wilde dan een paar weken vooral rust. Sommige studiegenoten van mij hadden vaak de zomervakantie ook nog vol gepland met muziekkampen en extra cursussen. Daar had ik nooit de energie meer voor en ook helemaal geen zin in! Ik was dan al het hele schooljaar heel intensief met muziek studeren bezig geweest. De zomervakantie wilde ik andere leuke dingen doen die even niets met muziek studeren te maken hadden.

 

Weer studeren

Uiterlijk 2 weken voordat de lessen begonnen, ging ik altijd weer volop studeren. Dat was de tijd die ik nodig had om er weer helemaal in te komen en terug op mijn oude niveau te komen. De rust die ik had genomen zorgde ervoor dat ik daarna weer helemaal zin in had om te beginnen.  En dat is eigenlijk altijd zo gebleven.

 

Toe aan vakantie

Jouw zomervakantie is misschien wel heel anders dan die van mij. Maar in mijn omgeving zie ik wel dat eigenlijk iedereen toe is aan vakantie! Voel je dan ook vooral niet schuldig als je het muziek studeren even een paar weken laat liggen. Waarschijnlijk zal je in deze periode niet 6 weken op vakantie zijn. Wanneer je in de overige weken er toch voor wilt zorgen dat je een beetje in vorm blijft, heb je misschien de vraag: hoe doe je dat dan? Om je op weg te helpen heb ik hier 6 tips voor je.

 

Tips

1. Wanneer je een tijdje niet gestudeerd hebt, moet je weer even een paar dagen de tijd nemen om de “conditie” van je concentratie op te bouwen. Was je daarvoor gewend om een half uur achter elkaar te studeren, verdeel dat dan nu even in 2x een kwartier. Bijvoorbeeld door een pauze in te lassen of door er ‘s morgens en ’s avonds een kwartier voor uit te trekken.

2.Begin met een muziekstukje wat je leuk vindt en wat je voor de vakantie al goed kon spelen. Misschien lukt het nog niet de eerste keer om het goed te spelen en lijkt het weg te zijn uit je geheugen, maar na een paar keer oefenen zal je merken dat het weer bovenkomt.

3. Oefeningen zoals toonladders zijn altijd goed om je enigszins vastgeroeste vingers weer een beetje los te krijgen. Maar ook stukjes die wat meer van je vingervlugheid eisen, zijn prima om weer terug in vorm te komen.

4. Pak de muziek erbij waar je al eens aan begonnen was, maar wat toen net te moeilijk bleek. Nu je weer met frisse moed gestart bent, lukt het je vast veel beter om het in te studeren.

5. Maak een repertoirelijst. Duik in je stapel bladmuziek en ga 10 stukken uitzoeken die je leuk vindt om te spelen. Schrijf ze op en ga ervoor zorgen dat je ze allemaal goed kunt spelen.

6. Kies  minimaal 1stuk uit je repertoirelijst die je echt helemaal uit je hoofd gaat leren. Nu je niet veel aan je hoofd hebt, is dit een prima oefening waar je ook nog eens veel plezier van hebt! Wil je nog tips hoe je een stuk het beste uit je hoofd kunt leren spelen?

Lees dan : https://muziekstudio-legato.nl/uit-je-hoofd-spelen-kan-je-dat/

Veel studeerplezier en geniet van je vakantie!

/door

Toch niet zo moeilijk als gedacht!

Aan een nieuw stuk beginnen wat er moeilijk uitziet, kan een flinke uitdaging zijn. Je helpt jezelf door er eerst even rustig de tijd voor te nemen om te kijken wat er allemaal in gebeurt. Want hoe meer je erover weet voordat je gaat spelen, hoe beter het spelen gaat!

 

Deze week gaf ik les aan een jongen van 8 jaar. Hij is altijd heel enthousiast en doet goed zijn best. Nadat hij de liedjes had laten horen die hij geoefend had, gingen we kijken naar het volgende liedje in het boek. Dat zag er best moeilijk uit!

 

Nadat we hadden gekeken hoe hij zijn handen moest neerzetten en welke noten er in het stukje voorkomen, ging hij het proberen te spelen. Dat was een hele klus, maar hij kwam er wel doorheen. Hij eindigde met een diepe zucht!

 

“Wat valt je op in dit liedje?” vroeg ik hem. Ik zag hem aandachtig naar zijn boek kijken, en na een stilte zij hij: “Nou… er is eigenlijk wel veel hetzelfde. Regel 1 en 2 beginnen hetzelfde en regel 3 en 4 zijn hetzelfde als regel 1 en 2, alleen komen er noten bij in de rechterhand!”

 

Slimme knul! Hij sloeg de spijker op zijn kop!

 

Ik: “Wil je het nog een keer spelen?”

 

Hij, met een zucht: “Nou eigenlijk niet…”

 

Het valt ook niet mee om je zo in te spannen als je net thuis bent van een drukke dag op school. Daar heb ik alle begrip voor en ik zal nooit veel aandringen. Iedereen mag zijn/haar eigen grenzen aangeven en die respecteer ik. Maar ik wil wel altijd graag weten wat er op zo’n moment in die leerling omgaat.

 

Ik: “Oké…, waarom wil je dat niet?”

Hij: “Nou, het is best moeilijk!”

Ik: “Ja, toen je het net speelde, vond je het best moeilijk. Nu weet je wel veel beter dan daarnet hoe het liedje gaat. Of denk je van niet?”

 

Ineens veranderde zijn gezicht van moedeloos naar enthousiast, en zei hij vrolijk: “Ja, dat is zo! Ik ga het nog een keer proberen!” En gelijk begon hij weer te spelen.

Deze keer ging het zeker 2 tot 3 keer zo snel, en maakt hij veel minder vergissingen. Eigenlijk vond hij het toch niet zo’n moeilijk liedje. Het ging hem zelfs zo goed af, dat we er nog een nieuw liedje bij hebben gedaan om te oefenen. Bij dat 2e nieuwe liedje had hij het slim bekeken.

 

Hij: “Oh, ik zie het al: de regels eindigen precies hetzelfde! En het begin van de 1e en de 2e regel zijn eigenlijk hetzelfde, maar dan achterstevoren!”

 

Prachtig, daar word ik vrolijk van!!

/0 Reacties/door

Goede voornemens; 5 tips om ze vol te houden!

 

 

Januari is al bijna op de helft. Had jij ook goede voornemens om dit jaar echt dagelijks te gaan studeren op je instrument? Deze tips helpen je om het ook echt vol te blijven houden! 

 

Viool 1 rechtenvrij

 

 

Tip 1: gebruik je kalender

Heb je een mooie gloednieuwe kalender? Hang hem op een goed zichtbare plek. Iedere dag waarop je minimaal 20 minuten hebt geoefend, markeer je met een rood kruis: lekker opvallend! Zo word je steeds aan je goede voornemen herinnerd. Maak er een wedstrijdje met jezelf van om zoveel mogelijk kruisjes achter elkaar te verzamelen.
Heb je nog geen kalender? Zorg dan dat je er 1 in je bezit krijgt, want het werkt echt! 

Tip 2: maak er een gewoonte van

Iedere dag oefenen op het zelfde moment van de dag zorgt ervoor dat het een gewoonte wordt. Niet hoeven verzinnen wanneer je gaat studeren zorgt ervoor dat het je minder moeite kost om het daadwerkelijk te gaan doen. Net als tandenpoetsen voor je naar bed gaat, daar denk je niet over na, dat hoort er gewoon bij. Zet een herinnering in je telefoon, of schrijf het duidelijk in je agenda wanneer je gaat studeren. Dan kan je het niet vergeten!

Tip 3: niet “of” maar “wat” !

Blokkeer heel bewust de vraag of je wel zin hebt om te studeren. Zodra je merkt dat je die kant op gaat denken, verander de vraag dan in: wat zal ik gaan studeren?
Wanneer je te moe bent of je niet lekker in je vel zit, ga dan geen hoge eisen aan jezelf stellen en aan een moeilijk nieuw stuk beginnen. Maar… ga wel muziek maken! Kies iets waar je vrolijk van wordt of waar je je echt in uit kan leven. En daarna een rood kruis tekenen op je kalender!

Tip 4: maak muziek omdat je er beter van wordt in alles!

Talloze onderzoeken hebben uitgewezen dat muziek maken heel goed voor je is. Je hersenen worden op een enorme manier gestimuleerd, waardoor ook andere taken je gemakkelijker afgaan. Bovendien helpt het de stresshormonen in je lichaam te verminderen. Veel stress zorgt ervoor dat je vatbaarder bent voor allerlei virussen. Muziek maken helpt je dus ook een betere weerstand op te bouwen.

Tip 5: tijd of prioriteit

“Geen tijd om te studeren”, is ongetwijfeld het meest gehoorde excuus. Bijna niemand heeft tijd teveel, vrijwel iedereen heeft tijd te weinig. Realiseer je, wanneer je op het punt staat om dat excuus te gebruiken, dat je altijd tijd kan maken voor iets wat prioriteit heeft. Geen tijd hebben om te studeren betekent dus eigenlijk dat je het niet belangrijk genoeg vindt om er tijd voor te maken! Wanneer je fit en ontspannen bent gaat alles wat je moet doen veel sneller en beter. Tussen je taken/werk/huiswerk door gaan studeren helpt je weer om je op te laden en daarna beter te presteren. Help jezelf en geef studeren prioriteit!

Heb jij nog een goede tip om elke dag studeren beter vol te houden? Reageer dan op deze blog! Ik ben benieuwd naar jouw ervaringen!

Nog meer over dit onderwerp kun je lezen in mijn blog:  

http://muziekstudio-legato.nl/geen-tijd-om-te-studeren-met-deze-tips-gaat-het-wel-lukken/

Veel studeerplezier!

 

/door

Waarom 1 keer uitleggen vaak niet genoeg is

tips om te lerenLesgeven is een boeiend vak! Hoewel veel dingen voorspelbaar zijn doordat leerlingen vaak dezelfde zaken moeilijk vinden, is het ook steeds weer vol verrassingen. Mensen vragen wel eens aan mij of het niet saai is om alles 100 keer uit te moeten leggen. Dat vind ik niet!

 

Iedereen is anders

Ik pas mijn manier van uitleggen zoveel mogelijk aan, aan degene die ik voor me heb. Want iedereen leert anders. En dan heb ik het niet alleen over het verschil tussen kinderen, tieners en volwassenen. Het heeft ook heel veel met je karakter te maken, met je inzicht, ervaring, aanleg. Iedereen reageert ook weer anders. Dat zorgt ervoor dat ik elke keer weer een andere ervaring heb bij het uitleggen, ook al heb ik hetzelfde onderwerp al wel 1000 keer eerder uitgelegd.

Resultaat

Deze week had ik een leerling op les, die bezig was met een bluesschema. Ze had moeite met de plekjes waar ze een zwarte toets moest spelen. Hoewel het al wel beter ging dan vorige week, had ze te veel tijd nodig om naar de zwarte toets te komen. Ik liet haar zien dat ze dat op kan lossen door haar hele hand wat meer naar voren te plaatsen, zodat haar vingers op de witte toetsen, tussen de zwarte terecht kwamen. Daardoor hoefde ze niet steeds heen en weer te schuiven om de zwarte toetsen te kunnen spelen. Dat scheelt tijd en daardoor lukte het wel om vloeiend door te spelen.

Een week eerder

Ze was aangenaam verrast, maar ook verbaasd: ”Dat heb je vorige week ook uitgelegd, maar toen lukte het niet! Wat raar!”
Ja, dat had ik inderdaad gedaan. En inderdaad lukte het toen niet, en nu wel. Is dat raar?

Voorwaarden

Zo raar is dat helemaal niet. Om iets nieuws te kunnen leren moet er genoeg ruimte in je hoofd voor zijn, en je moet eraan toe zijn om het te leren. Als er niet aan die 2 voorwaarden voldaan wordt, gaat het gewoon nog niet lukken.

Te moeilijk

Als iets nog te moeilijk voor je is, kan iemand het nog zo vaak voordoen en uitleggen, maar dan gaat het je toch niet lukken. Voordat je kan leren touwtje springen, zal je eerst moeten kunnen lopen, je evenwicht bewaren en springen zonder touw. Als je nog niet kan lopen, ga je het nog niet voor elkaar krijgen om touwtje te springen, hoe goed iemand anders het ook aan je uitlegt en voordoet. Je zal dan eerst de stappen ervoor moeten doorlopen, er naartoe moeten werken, voordat je het kunt leren. Dat geldt ook voor muziek maken.

Ruimte in je hoofd

Het kan ook zijn dat het niet lukt omdat er niet genoeg ruimte in je hoofd is. Dat is natuurlijk niet letterlijk zo, maar zo noem ik het maar even. Dit kan bijvoorbeeld zijn omdat je te moe bent, te veel gestrest, je niet zo lekker bent, er te veel afleiding is. Maar het kan ook heel goed zijn dat je nog zoveel moeite hebt met het spelen van de juiste noten, dat je geen ruimte meer over hebt om aan iets anders te denken of om op iets anders te letten. Of een combinatie van dit alles…

Onvoorspelbaar

Wat er bij deze leerling precies aan de hand was, blijft gissen. Waarschijnlijk was het wel een combinatie van meerdere factoren. Maar je ziet, het blijft dus altijd onvoorspelbaar wat het resultaat is als ik iets uitleg. Het blijft spannend hoe een leerling erop reageert!

Volhouden

Je ziet hieraan dus ook: Wat je de ene keer niet lukt, kan je de volgende keer wel lukken. Doe daarom net als ik: Geef nooit op! Volhouden en doorgaan is de enige manier om verder te komen. Soms, als de sprong te groot voor je is, moet je nog een paar tussenstappen zetten, en heb je nog wat tijd nodig om te groeien. Maar als je volhoudt, kom je er wel!

/0 Reacties/door
,

Muziek studeren verandert je brein!

Toetsen herkennenEen tijdje geleden kreeg ik een e-mail van Herman uit Brugge; een trouwe lezer van mijn blogs. Hij stuurde een link naar een artikel dat is geschreven door Tara Geartner, met de opmerking dat er veel wetenswaardigheden in staan. Herman had helemaal gelijk! Tara is Neurowetenschapper en heeft muziek gestudeerd. Ze geeft les in piano, dwarsfluit en muziektheorie en schrijft en geeft lezingen. Ik ken haar verder niet, maar ze lijkt precies dezelfde dingen belangrijk te vinden als ik en ik zou haar graag eens ontmoeten!

 

 

Vertaling

Dat zal waarschijnlijk niet gebeuren, want wat ik eruit opmaak werkt ze in British Columbia, Canada. Beetje ver weg… Dus ik zal het voorlopig moeten doen met wat ze geschreven heeft. Gelukkig is dat ook heel interessant! Het is in het Engels geschreven en hier en daar wat lastig te lezen, gaf Herman aan. Als je daar niet tegenop ziet, wil je wellicht zelf haar artikel lezen. De link ernaar staat onderaan deze blog. Omdat niet iedereen daar zin in heeft, hier een vrije vertaling met zo min mogelijk technische termen ;).

 

Moeilijk!

Zij begint het artikel met het verhaal dat zij, aan haar leerlingen die worstelen met pianostukjes, vertelt dat pianospelen heel moeilijk is! (Degene die les van mij hebben, weten dat ik het daar helemaal mee eens ben. Dat zeg ik zeker 20 keer in de week tegen leerlingen!). Door piano te leren spelen ben je namelijk bezig om je hersenen te veranderen. Dat is niet niks!

 

Is dat niet een beetje overdreven? Hoeveel verandert muziek studeren nu echt je brein?

Daar zijn wetenschappelijke studies naar gedaan. Die studies gaven aan dat muziek studeren ervoor zorgt dat je hersenen in bepaalde gebieden groter worden en meer onderlinge verbindingen krijgen. Deze studies zijn globaal genomen onder te verdelen in 2 soorten:
1) Door de hersenen van niet muzikanten te vergelijken met die van muzikanten
2) Door muzieklessen te geven aan kinderen en te bekijken hoe de hersenstructuren veranderen.

 

Probleem

Beide manieren van bestuderen hebben hetzelfde probleem: je kunt niet weten wat precies veroorzaakt is door het studeren en wat door genetische aanleg is bepaald. Misschien hebben degenen waar de hersenen veel van veranderen/groeien wel een natuurlijke aanleg voor muziek. En is dat de reden dat ze doorgaan met muzieklessen en uiteindelijk musicus worden. Dan zou de hersenstructuur juist ervoor gezorgd hebben dat diegene muziek ging studeren, in plaats van andersom.

Voor de beste studie zou je 1 persoon muziek moeten laten studeren en daarvan de hersenen onderzoeken. En je zou diezelfde persoon zonder dat hij muziek studeert moeten onderzoeken. Helaas… om dat voor elkaar te krijgen moet je kunnen toveren!

 

Tweelingen

De op 1 na beste manier om het te onderzoeken, is met identieke tweelingen. Dat hebben Örjan de Manzano en Fredrik Ullén in Zweden gedaan met 9 tweelingen. Alle tweelingen begonnen met piano studeren, maar na korte tijd haakte 1 van de twee af. Degene die doorging, studeerde 4000 uur muziek meer dan degene die gestopt was en bleef amateur pianist.

Ze gingen uit van de redelijke aanname dat de hersenen van de tweelingen in beginsel vergelijkbaar waren. De helft van de tweeling die geen piano meer speelde diende als vergelijking voor de degene die piano speelde.

 

Uitkomst

Wat ze waarnamen, kwam overeen met de eerdere studies die gedaan waren. De gedeelten van de hersenen waar de motoriek en het gehoor zitten, waren groter. De verbindingen tussen de verschillende delen van de hersenen waren beter ontwikkeld. Ook het gedeelte wat een rol speelt in de coordinatie tussen beide handen had een beter georganiseerde structuur. De verschillen tussen de piano spelende en niet piano spelende tweelingen waren duidelijk niet genetisch bepaald. Wat betekent dat het door ervaringen is ontstaan. In andere woorden: uren en uren van piano studeren hebben de hersenen van de pianospelende tweelingen veranderd.

 

Aanleg

Dit betekent niet dat je genen geen enkele rol hebben in wat je muzikaal gezien kunt bereiken. Andere studies gaven de suggestie dat de hoeveelheid oefening minder belangrijk is dan genetische factoren. Je genetische aanleg beïnvloed je motoriek, je gevoel voor toonhoogte en beat, en zeker ook hoeveel je motivatie en bereidheid om te studeren. Net als je vermogen om te focussen en je emotionele reacties op muziek. Maar het onderzoek met de tweelingen toont wel aan dat je ervaringen (=het studeren) zeker een heel belangrijke rol spelen. Allebei zijn belangrijk!

 

Langdurig effect

Dus ja, muziek studeren verandert echt je hersenen. Natuurlijk geldt dat niet alleen voor muziek studeren. Waar je veel tijd aan besteed, daar word je goed in en het verandert je hersenen. Basketbalspelers hebben ook andere hersenen. Maar niet alle vaardigheden zorgen voor langdurige, grote veranderingen in de hersenen. Bij veel vaardigheden lijkt de groei van de hersenen te stoppen en zelfs weer te krimpen naar de eerdere grootte nadat het geleerde meer “gewoon” is geworden. Dat dit niet het geval is bij muzikale training wekt de suggestie dat het bespelen van een instrument een heel moeilijke en gespecialiseerde set van vaardigheden vraagt, die veel gedeelten van de hersenen aan het werk zetten. Deze vaardigheden beheers je niet zomaar, daar moet je veel moeite voor doen.

 

Tot slot

Voor alle worstelende studenten: door dit te weten wordt het niet gemakkelijker, maar misschien stelt het je wel gerust. En motiveert het je om je hersenen stukje bij beetje te laten groeien.

Tot zover het artikel van Tara Geartner. De link naar de originele tekst, met verwijzingen naar de onderzoeken, vind je hier: http://trainingthemusicalbrain.blogspot.com

/0 Reacties/door
,

Kijken naar je handen: wel of niet doen?

F akkoord

Regelmatig krijg ik de vraag van leerlingen of je naar je handen mag kijken, wanneer je aan het pianospelen bent. Vooral wanneer je tijdens het spelen de bladmuziek leest, lijkt het niet handig om dan naar je handen te kijken. Ik heb zelfs een leerling die vertelde dat zijn vorige docent het verboden had om naar zijn handen te kijken tijdens het spelen!

 

Op gevoel

Op je gevoel kunnen spelen, dus zonder naar je handen te kijken, is heel handig. Het is dan ook zeker een goed idee om jezelf daarin te trainen. Alleen zal het je vaak niet gelijk lukken. Het is dan prima eerst wel naar je hand(en) te kijken om te controleren of je het goed doet. Of je bewegingen goed zijn. Probeer dan je aandacht te verleggen naar hoe het aanvoelt terwijl je kijkt. Probeer het daarna zonder te kijken nog eens.

Slim gebruiken

Je merkt waarschijnlijk al dat ik het niet eens ben met de docent die een leerling verbiedt om naar zijn handen te kijken. Piano spelen is moeilijk, en alles wat je kan helpen om het beter te doen, moet je slim gebruiken! Het bovenstaande is daar 1 voorbeeld van, maar er zijn meer situaties te bedenken waarbij het handig is om naar je hand(en) te kijken.

Luisteren

Zo had ik deze week een leerling op les die moeite had met het spelen van 1 maat. Ze wist precies wat ze moest doen, en erg moeilijk was het niet, maar haar vingers leken een ander plan te hebben. Na een paar keer dezelfde maat te hebben gespeeld, bleef het mis gaan.
“Ken je die maat nu uit je hoofd?” vroeg ik haar. Ja, ze had hem nu zo vaak gespeeld, ze wist precies wat er stond. “Speel het dan eens uit je hoofd en kijk goed naar je rechterhand”. (Bij de rechterhand ging het steeds fout.) Toen lukte het wél! Als je kijkt naar je hand, luistert die beter naar je! 😉

Aandacht

Natuurlijk kan je hand niet echt “luisteren”. Dat het werkt komt doordat je nog beter je aandacht geeft aan het probleem. Terwijl je kijkt heb je zelf een beeld in gedachten wat je vingers moeten gaan doen en kun je ze beter sturen. Je wordt niet afgeleid door het kijken naar de noten. En doordat je focus heel precies is, lukt het beter om doen wat je wilt.

Sprongen

Er zijn ook situaties denkbaar, die niet handig zijn om op gevoel te spelen. Denk bijvoorbeeld aan het maken van grote sprongen met je hand. Grote sprongen zijn lastig in te schatten, zeker als je nog niet zo heel ervaren ermee bent. Het is wel te leren, er zijn immers ook blinde pianisten die het kunnen, maar eenvoudig is het niet. Het risico dat je er net naast belandt, is best groot. Je ogen gebruiken om dat te voorkomen, vind ik dan ook alleen maar verstandig!

Niet kijken naar je handen!

Toch moet je dan niet kijken naar je handen! Dat klinkt waarschijnlijk tegenstrijdig, maar eigenlijk is het logisch. In zo’n situatie moet je niet kijken naar je handen, maar naar de toets waar je naartoe moet. Je hand volgt dan automatisch je ogen en komt op de juiste toets terecht. Eigenlijk net als met autorijden of fietsen: je kijkt waar je naartoe moet en niet naar je handen op het stuur. Als je kijkt naar je handen, gaat het fout!

Conclusie

Piano spelen is een complexe bezigheid die veel van je vergt. (Dat geldt overigens voor het bespelen van alle instrumenten.) Eigenlijk ben je continu aan het multitasken, en dat is iets waar een mens niet voor gemaakt is, en niet goed kan. Belangrijk is daarom dat je steeds je aandacht brengt naar die plek waar je hem het hardste nodig hebt. Je ogen kun je daarbij goed gebruiken. Dat zou ik je dan ook zeker aanraden! Niet alleen maar kijken naar je bladmuziek. Ook niet alleen maar naar je handen kijken. Bedenk per situatie waar je ogen het meest nodig zijn, en gebruik ze daarvoor!

/2 Reacties/door

Heb jij al een repertoirelijst?

Iedereen die muziek maakt, zou een repertoirelijst moeten hebben. Oké, je moet natuurlijk niets, maar het is wel zinvol! Misschien denk je: “Ik ga toch niet optreden, dus waarom zou ik?” Maar zelfs dan heeft het zijn nut wel degelijk!

 

De voordelen

Het is altijd handig als je een aantal stukken paraat hebt die je goed kunt spelen. Wanneer er een gelegenheid zich voordoet, heb je altijd een stuk om te laten horen. Dat hoeft niet persé een optreden te zijn.
-Misschien vraagt een familielid of vriend of je iets wilt spelen.
-Je komt ergens waar een mooi instrument staat waar je op mag spelen.
Je zal veel sneller iets laten horen als je weet dat je een stuk goed kan spelen!

 

Zelfvertrouwen

Zelfs als je alleen maar voor je eigen plezier muziek wilt maken, en eigenlijk niet aan wie dan ook iets wilt laten horen, is het goed om een repertoirelijst te maken. Want als dit op jou van toepassing is, heb je zeer waarschijnlijk weinig zelfvertrouwen. Het maken van een lijst betekent dat je nadenkt over wat je al kan. En dat geeft je zicht op wat je bereikt hebt. Ook al stelt het voor jouw gevoel misschien niet zoveel voor, je hebt het toch maar geleerd en daar mag je trots op zijn! Goed voor je zelfvertrouwen!

 

Goed voor minder goede dagen

We hebben allemaal wel eens dat je niet genoeg energie hebt om fanatiek op een nieuw stuk te studeren. Op dit soort dagen is het ideaal om aan je repertoire te werken. Het spelen van stukken die je al in je vingers hebt, gééft je vaak weer energie!

 

Tips

Als je nu overtuigd bent van het nut van zo’n repertoirelijst, wil je wellicht nog wat tips hoe je er 1 maakt en hoe je ermee omgaat. Want: hoe pak je dat aan?

 

Hoe maak je een repertoirelijst

De meeste van mijn leerlingen hebben een schriftje voor aantekeningen en huiswerk. Op de laatste bladzijde schrijven we de repertoirelijst. Wanneer je zelf niet werkt met een schrift, pak dan een stuk papier, gebruik dat ervoor, en zorg ervoor dat je die in het zicht hebt liggen wanneer je gaat studeren.

 

Wat zet je erop

Begin met onder elkaar te nummeren van 1 t/m 10. Ga bedenken welke stukken je al kan spelen. Kies daaruit de stukken die je het leukste vindt om te doen en schrijf ze in willekeurige volgorde op. Het hoeven er niet gelijk 10 te zijn, maar misschien lukt het je om er 5 op te zetten?

 

Wensen

Het lijstje aanvullen kan je op verschillende manieren doen:
-Misschien is er een stuk wat je graag wilt leren spelen, maar wat je nog niet beheerst. Zet die onderop.
-Stukken die je erbij leert en die je leuk vindt, kun je er later ook altijd nog bij schrijven.
Wanneer je lijstje vol is, zijn er wellicht stukken die je er ondertussen af wilt halen omdat je ze niet meer zo leuk vindt. Maar meer dan 10 stukken mag natuurlijk ook!

 

Speciale gelegenheden

Je kunt ook nog wat plek reserveren, naast de 10 “gewone” stukken, voor speciale gelegenheden. Denk aan verjaardagen, en feesten als Sinterklaas, Kerst, enz.
Je kan die al gelijk invullen, of je wacht totdat je met dat soort stukken aan de slag wilt.

 

En dan…

Je hebt een mooie lijst van stukken die je kan spelen. De uitdaging is dan dat je die stukken ook over een paar maanden nog goed kan spelen. Daar is wel wat “onderhoud” voor nodig! Bijna iedereen worstelt met tijd: het is voor veruit de meeste mensen lastig om de tijd te vinden om trouw te studeren. Als je dan ook die stukken van je repertoirelijst moet blijven oefenen, lijkt dat wellicht een zware opgave. Maar dat hoeft het niet te zijn!

 

Onderhoud

Een stuk wat je goed in je vingers hebt en al jaren speelt, vergeet je niet zo snel meer. Maar een stuk waar je relatief kortgeleden mee bezig geweest bent, ben je al snel weer (gedeeltelijk) kwijt als je het niet blijft herhalen. Dat komt doordat het dan nog niet goed genoeg in je lange termijngeheugen is opgeslagen. Om ervoor te zorgen dat je goed kan blijven spelen, moet je het dus regelmatig herhalen zodat het goed in je lange termijngeheugen komt.

 

Speel er 1 per dag

Dat herhalen hoeft niet veel werk te zijn. Als je het lijstje bij de hand houdt, en elke keer als je studeert er 1 van herhaalt, heb je ze als het goed is in 2 weken tijd allemaal wel weer een keer gedaan. Vaak is 1 of 2 keer doorspelen al voldoende, dus het kost je maar een paar minuten. Je kan ermee beginnen en het gebruiken om in te spelen. Of juist ermee eindigen omdat je het leuk vindt. Of allebei…

Als je lijstje zo lang is dat je het niet in 2 weken haalt, dan kan je de stukken die je al heel lang speelt wat minder vaak herhalen.

 

Of speel ze allemaal

Misschien heb je wel een vaste dag in de week waarvan je weet dat je door vermoeidheid moeite hebt om iets nieuws in je op te nemen. Gebruik die dag dan om je repertoirelijst eens (grotendeels) door te spelen. Je bent dan toch heel zinvol aan het studeren en het kost je veel minder energie. Het geeft je dan ook nog een goed gevoel, dat je toch gestudeerd hebt, terwijl je anders het misschien had overgeslagen.

 

Tijdens de les

Met mijn eigen leerlingen spreek ik vaak 1 stuk van hun repertoirelijst af die ze de volgende week laten horen. Dat schrijf ik dan ook in het schriftje bij het huiswerk. Dat klinkt je misschien wel erg schools in de oren, maar het werkt wel! Zo blijven de leerlingen (en ikzelf!) eraan denken dat we die stukken wel moeten bijhouden! En het is voor de leerling fijn om een stuk te laten horen waar hij/zij zich vertrouwd mee voelt!

 

Heb jij al een repertoirelijst? Ik hoop dat je er snel mee aan de slag gaat!

/0 Reacties/door