Het rechter pedaal op de piano, het sustain pedaal, zorgt ervoor dat de muziek die je op de piano speelt nog mooier klinkt! Tenminste…als je het op de goede manier gebruikt. Het is niet een kwestie van pedaal intrappen en spelen maar. Je moet op precies het juiste moment het pedaal weer loslaten en opnieuw intrappen. Dat vergt best wel wat van je coördinatie vermogen. Soms is het ook mooier om het pedaal met rust te laten. Je moet dus wel goed weten wanneer en hoe je het pedaal moet gebruiken, als je een stuk mooier wilt laten klinken!

 

Hoe werkt het

Heb je wel eens een akoestische piano aan de binnenkant bekeken? Dat ziet er heel mooi uit! Als je een toets aanslaat, zie je dat het hamertje tegen de snaren (of snaar, bij de lage tonen) aankomt terwijl de demper er juist vanaf gaat. Hierdoor kunnen de snaren trillen en hoor je de toon die ontstaat doordat je de toets aanslaat. Wanneer je het rechter pedaal (rustig) naar beneden trapt met je voet, zie je dat alle dempers van de snaren afgaan. Als je dan wat roept in de piano, hoor je dat de snaren mee gaan trillen. Datzelfde gebeurt als je dan een toets aanslaat: je hoort de snaren van die toets, maar ook andere snaren aan zachtjes meetrillen. Daardoor ontstaat de volle klank. Speel je veel toetsen tegelijk en/of vlak na elkaar, dan wordt het een enorme soep van geluid: niet echt mooi meer!

Pianoles gevorderden

Wanneer wel en wanneer niet

Of het verstandig is om pedaal te gebruiken en hoeveel je het gebruikt, hangt van een aantal zaken af. De muziekstijl van het stuk bijvoorbeeld. Speel je een romantisch stuk van Chopin, dan gebruik je ongetwijfeld het pedaal. Speel je een fuga van Bach, dan kan je het beter niet gebruiken. Een stuk met veel (gebroken) akkoorden leent zich er goed voor, maar een stuk met veel toonladder figuren erin, wordt er meestal niet mooier door. Het komt ook vaak voor dat je af en toe het pedaal gebruikt. Bijvoorbeeld om een toon of akkoord een mooi accent te geven.

 

Wisselen

Wanneer je het pedaal in een stuk gaat gebruiken, zal je op tijd moeten “wisselen”. Hiermee wordt bedoeld dat je het pedaal helemaal omhoog laat komen en weer opnieuw intrapt. Dit klinkt gemakkelijker dan het is. Dat komt doordat je het wisselen zo snel mogelijk moet doen, terwijl je gewend bent om met je vingers alles in de maat op een ritme te doen.

 

Wanneer wisselen

Wisselen doe je altijd wanneer het nieuwe akkoord begint. Je wilt immers niet dat er meerdere akkoorden door elkaar gaan klinken. Om de overgang naar het nieuwe akkoord mooi vloeiend te laten verlopen, wissel je dan zo snel mogelijk nadat je het nieuwe akkoord speelt. De timing is heel belangrijk. Wanneer je handen en voet tegelijk doet, valt er een gat (in het geluid). Doe je het te vroeg, dan klinkt het vorige akkoord door het nieuwe heen. Je moet dus wisselen wanneer je vingers net de bodem van de toetsen hebben bereikt als je het nieuwe akkoord speelt. Dat is best lastig in het begin!

 

Oefening baart kunst

Deze uitspraak geldt zeker ook weer voor het spelen met pedaal. Maar hoe kun je het het beste oefenen?

Stap 1: zorg dat je de basistechniek beheerst

Speel een toonladder (of boer er ligt een kip in het water) in een heel langzaam tempo. Speel alle tonen Portato; niet heel kort, maar wel los van elkaar. Zonder dat je het pedaal erbij gebruikt moet er steeds een rust tussen de tonen klinken. Dan ga je het pedaal erbij doen. Zet je hiel op de grond en de voorkant van je voet op het pedaal. Je hiel mag niet van de grond afkomen. Zorg dat je niet te dicht bij de piano zit. Dan wordt het moeilijker om je voorvoet omhoog te laten komen. Trap het pedaal in en speel de eerste toon. Laat de toets los. *Speel de volgende toon en zodra de toets de bodem heeft bereikt wissel je pedaal zo snel mogelijk. Laat de toets weer los en herhaal vanaf *
Als je het goed doet klinkt het mooi gebonden zonder dat er 2 tonen door elkaar klinken, terwijl je tussen de tonen de rusten speelt.

 

Stap 2: studeer het stuk goed in zonder pedaal

Je moet, zeker in het begin, nog veel aandacht aan je pedaal gebruik geven. Als je nog erg moet nadenken over welke noten en met welke vingerzetting je moet spelen, heb je daar nog niet de ruimte voor in je hoofd. Zorg dus dat je het stuk eerst zonder al teveel moeite kunt spelen.

 

Stap 3: oefen linkerhand met pedaal

Bij de meeste stukken die je (zeker in het begin) met pedaal gaat spelen, geeft de linkerhand het begin van het nieuwe akkoord aan. Oefen eerst de linkerhand partij met het pedaal.

 

Stap 4: dan met 2 handen + pedaal

Deze laatste stap doe je als stap 3 niet moeilijk meer voor je is.

 

Digitale piano

Ben je gewend om op een digitale piano te spelen, dan zal je merken dat het op een akoestische piano moeilijker is om met pedaal te spelen. Ten eerste is het pedaal van een digitale piano minder hoog en gaat het minder zwaar. Maar ook het effect is veel minder, waardoor je ook minder goed hoort of je het goed doet. Blijf dus heel kritisch luisteren als je het op een digitale piano oefent!

 

Gebruik je oren!

Dat is laatste tip die ik je vandaag geef. Onthoud dat het erom gaat dat het met pedaal mooi klinkt! Speel je op een akoestische piano die niet zo goed gestemd meer is, wil je misschien wat vaker wisselen. Speel je een foute noot: wissel! Je wilt niet dat die door blijft klinken. Speel je in een heel erg galmende ruimte, dan doe je ook wat zuiniger met pedaal. Kortom, blijf luisteren en je pedaal gebruik aanpassen voor het mooiste resultaat!

Er zijn op dit moment meerdere leerlingen bezig met stukken waar versieringen in voorkomen, zoals voorslagen en verschillende soorten trillers. En allemaal vinden ze het lastig om die versieringen goed te spelen. Want, die versieringen moeten snel gespeeld worden. En om dat snel en goed te doen is moeilijk…

Waar moet je op letten als je versieringen gaat studeren?

Vingerzetting

Als eerste moet je bij het spelen van versieringen erop letten dat je de best mogelijke vingerzetting ervoor gebruikt. Maak het jezelf niet moeilijker dan nodig is. Kies een vingerzetting die ervoor zorgt dat je het zo mooi mogelijk kan spelen. Je zal best wel eens situaties tegenkomen dat je wel vingers moet gebruiken die niet zo comfortabel aanvoelen, omdat je anders de rest van de muzikale zin niet mooi kunt spelen. Maar in veel gevallen heb je wel een keuze. Probeer de verschillende vingerzettingen uit en kies degene die voor jou het beste voelt. Blijf die dan consequent gebruiken.

 

Langzaam

Oefen het vervolgens langzaam. Alleen dan kan je goed zien en voelen hoe je het moet doen. Pas als de beweging goed in je vingers zit, kun je langzaam het tempo opvoeren.

 

Invoegen in de context

Hoe past de versiering ritmisch in het stuk; moet het op de tel, of ervoor? Hoe valt het samen met de noten in de andere hand? Kan je het tempo vasthouden tijdens het spelen van de versiering, of moet je het hele stuk (voorlopig) wat langzamer spelen.

 

Maar dan…

Als je bovenstaande stappen allemaal hebt doorlopen, en je weet hoe het moet. Je kan het met 1 hand goed spelen. En als je dat kleine stukje met 2 handen doet, gaat het ook. Maar zodra je het hele stuk gaat spelen lukt het soms wel en soms niet… Argh, dat is frustrerend!

 

Geen robot

Als je daar tegenaan loopt, bedenk dan dit: Dat je iets KAN, wil nog niet zeggen dat het dan ook altijd LUKT! Dat geldt voor alle dingen waar je hard voor moet werken. Een toptennisser als Nadal kan een geweldige smash slaan. Hij weet precies wat hij moet doen, hoe hij het moet doen, wanneer hij het moet doen en heeft het ontelbaar keren tot in perfectie getraind. Maar in een wedstrijd lukt het soms ook gewoon niet…

 

Mentaal

Als het niet lukt, kan je 2 dingen doen:
1. Gefrustreerd raken en daardoor de rest ook niet optimaal spelen
2. Of denken: Jammer, volgende keer beter. En je er vervolgens niet druk om maken.

Optie 2 is zó véél beter!!

 

Spanning blokkeert

Hoe meer je gefrustreerd raakt, hoe slechter het gaat. Hoe meer je jezelf druk maakt of die volgende versiering wel gaat lukken, hoe groter de kans dat het juist mislukt! Doordat je gespannen bent blokkeer je juist de boel. En probeer dan nog maar eens een mooie versiering te produceren…

 

Ontspanning

Hoe meer je accepteert dat het nu eenmaal niet altijd goed wil lukken (ook al kan je het wel), hoe beter het zal gaan. Blijven oefenen zorgt ervoor dat je spieren steeds beter gaan begrijpen wat de bedoeling is én dat je meer vertrouwen krijgt in je eigen kunnen. Dat zorgt weer voor meer ontspanning waardoor het ook weer beter gaat. Zo kom je in een opwaartse spiraal.

 

Dus in het kort: oefen, ontspan, accepteer als het niet lukt

en vergeet niet te genieten van wat er wel lukt!

Toetsen herkennenEen tijdje geleden kreeg ik een e-mail van Herman uit Brugge; een trouwe lezer van mijn blogs. Hij stuurde een link naar een artikel dat is geschreven door Tara Geartner, met de opmerking dat er veel wetenswaardigheden in staan. Herman had helemaal gelijk! Tara is Neurowetenschapper en heeft muziek gestudeerd. Ze geeft les in piano, dwarsfluit en muziektheorie en schrijft en geeft lezingen. Ik ken haar verder niet, maar ze lijkt precies dezelfde dingen belangrijk te vinden als ik en ik zou haar graag eens ontmoeten!

 

 

Vertaling

Dat zal waarschijnlijk niet gebeuren, want wat ik eruit opmaak werkt ze in British Columbia, Canada. Beetje ver weg… Dus ik zal het voorlopig moeten doen met wat ze geschreven heeft. Gelukkig is dat ook heel interessant! Het is in het Engels geschreven en hier en daar wat lastig te lezen, gaf Herman aan. Als je daar niet tegenop ziet, wil je wellicht zelf haar artikel lezen. De link ernaar staat onderaan deze blog. Omdat niet iedereen daar zin in heeft, hier een vrije vertaling met zo min mogelijk technische termen ;).

 

Moeilijk!

Zij begint het artikel met het verhaal dat zij, aan haar leerlingen die worstelen met pianostukjes, vertelt dat pianospelen heel moeilijk is! (Degene die les van mij hebben, weten dat ik het daar helemaal mee eens ben. Dat zeg ik zeker 20 keer in de week tegen leerlingen!). Door piano te leren spelen ben je namelijk bezig om je hersenen te veranderen. Dat is niet niks!

 

Is dat niet een beetje overdreven? Hoeveel verandert muziek studeren nu echt je brein?

Daar zijn wetenschappelijke studies naar gedaan. Die studies gaven aan dat muziek studeren ervoor zorgt dat je hersenen in bepaalde gebieden groter worden en meer onderlinge verbindingen krijgen. Deze studies zijn globaal genomen onder te verdelen in 2 soorten:
1) Door de hersenen van niet muzikanten te vergelijken met die van muzikanten
2) Door muzieklessen te geven aan kinderen en te bekijken hoe de hersenstructuren veranderen.

 

Probleem

Beide manieren van bestuderen hebben hetzelfde probleem: je kunt niet weten wat precies veroorzaakt is door het studeren en wat door genetische aanleg is bepaald. Misschien hebben degenen waar de hersenen veel van veranderen/groeien wel een natuurlijke aanleg voor muziek. En is dat de reden dat ze doorgaan met muzieklessen en uiteindelijk musicus worden. Dan zou de hersenstructuur juist ervoor gezorgd hebben dat diegene muziek ging studeren, in plaats van andersom.

Voor de beste studie zou je 1 persoon muziek moeten laten studeren en daarvan de hersenen onderzoeken. En je zou diezelfde persoon zonder dat hij muziek studeert moeten onderzoeken. Helaas… om dat voor elkaar te krijgen moet je kunnen toveren!

 

Tweelingen

De op 1 na beste manier om het te onderzoeken, is met identieke tweelingen. Dat hebben Örjan de Manzano en Fredrik Ullén in Zweden gedaan met 9 tweelingen. Alle tweelingen begonnen met piano studeren, maar na korte tijd haakte 1 van de twee af. Degene die doorging, studeerde 4000 uur muziek meer dan degene die gestopt was en bleef amateur pianist.

Ze gingen uit van de redelijke aanname dat de hersenen van de tweelingen in beginsel vergelijkbaar waren. De helft van de tweeling die geen piano meer speelde diende als vergelijking voor de degene die piano speelde.

 

Uitkomst

Wat ze waarnamen, kwam overeen met de eerdere studies die gedaan waren. De gedeelten van de hersenen waar de motoriek en het gehoor zitten, waren groter. De verbindingen tussen de verschillende delen van de hersenen waren beter ontwikkeld. Ook het gedeelte wat een rol speelt in de coordinatie tussen beide handen had een beter georganiseerde structuur. De verschillen tussen de piano spelende en niet piano spelende tweelingen waren duidelijk niet genetisch bepaald. Wat betekent dat het door ervaringen is ontstaan. In andere woorden: uren en uren van piano studeren hebben de hersenen van de pianospelende tweelingen veranderd.

 

Aanleg

Dit betekent niet dat je genen geen enkele rol hebben in wat je muzikaal gezien kunt bereiken. Andere studies gaven de suggestie dat de hoeveelheid oefening minder belangrijk is dan genetische factoren. Je genetische aanleg beïnvloed je motoriek, je gevoel voor toonhoogte en beat, en zeker ook hoeveel je motivatie en bereidheid om te studeren. Net als je vermogen om te focussen en je emotionele reacties op muziek. Maar het onderzoek met de tweelingen toont wel aan dat je ervaringen (=het studeren) zeker een heel belangrijke rol spelen. Allebei zijn belangrijk!

 

Langdurig effect

Dus ja, muziek studeren verandert echt je hersenen. Natuurlijk geldt dat niet alleen voor muziek studeren. Waar je veel tijd aan besteed, daar word je goed in en het verandert je hersenen. Basketbalspelers hebben ook andere hersenen. Maar niet alle vaardigheden zorgen voor langdurige, grote veranderingen in de hersenen. Bij veel vaardigheden lijkt de groei van de hersenen te stoppen en zelfs weer te krimpen naar de eerdere grootte nadat het geleerde meer “gewoon” is geworden. Dat dit niet het geval is bij muzikale training wekt de suggestie dat het bespelen van een instrument een heel moeilijke en gespecialiseerde set van vaardigheden vraagt, die veel gedeelten van de hersenen aan het werk zetten. Deze vaardigheden beheers je niet zomaar, daar moet je veel moeite voor doen.

 

Tot slot

Voor alle worstelende studenten: door dit te weten wordt het niet gemakkelijker, maar misschien stelt het je wel gerust. En motiveert het je om je hersenen stukje bij beetje te laten groeien.

Tot zover het artikel van Tara Geartner. De link naar de originele tekst, met verwijzingen naar de onderzoeken, vind je hier: http://trainingthemusicalbrain.blogspot.com

F akkoord

Regelmatig krijg ik de vraag van leerlingen of je naar je handen mag kijken, wanneer je aan het pianospelen bent. Vooral wanneer je tijdens het spelen de bladmuziek leest, lijkt het niet handig om dan naar je handen te kijken. Ik heb zelfs een leerling die vertelde dat zijn vorige docent het verboden had om naar zijn handen te kijken tijdens het spelen!

 

Op gevoel

Op je gevoel kunnen spelen, dus zonder naar je handen te kijken, is heel handig. Het is dan ook zeker een goed idee om jezelf daarin te trainen. Alleen zal het je vaak niet gelijk lukken. Het is dan prima eerst wel naar je hand(en) te kijken om te controleren of je het goed doet. Of je bewegingen goed zijn. Probeer dan je aandacht te verleggen naar hoe het aanvoelt terwijl je kijkt. Probeer het daarna zonder te kijken nog eens.

Slim gebruiken

Je merkt waarschijnlijk al dat ik het niet eens ben met de docent die een leerling verbiedt om naar zijn handen te kijken. Piano spelen is moeilijk, en alles wat je kan helpen om het beter te doen, moet je slim gebruiken! Het bovenstaande is daar 1 voorbeeld van, maar er zijn meer situaties te bedenken waarbij het handig is om naar je hand(en) te kijken.

Luisteren

Zo had ik deze week een leerling op les die moeite had met het spelen van 1 maat. Ze wist precies wat ze moest doen, en erg moeilijk was het niet, maar haar vingers leken een ander plan te hebben. Na een paar keer dezelfde maat te hebben gespeeld, bleef het mis gaan.
“Ken je die maat nu uit je hoofd?” vroeg ik haar. Ja, ze had hem nu zo vaak gespeeld, ze wist precies wat er stond. “Speel het dan eens uit je hoofd en kijk goed naar je rechterhand”. (Bij de rechterhand ging het steeds fout.) Toen lukte het wél! Als je kijkt naar je hand, luistert die beter naar je! 😉

Aandacht

Natuurlijk kan je hand niet echt “luisteren”. Dat het werkt komt doordat je nog beter je aandacht geeft aan het probleem. Terwijl je kijkt heb je zelf een beeld in gedachten wat je vingers moeten gaan doen en kun je ze beter sturen. Je wordt niet afgeleid door het kijken naar de noten. En doordat je focus heel precies is, lukt het beter om doen wat je wilt.

Sprongen

Er zijn ook situaties denkbaar, die niet handig zijn om op gevoel te spelen. Denk bijvoorbeeld aan het maken van grote sprongen met je hand. Grote sprongen zijn lastig in te schatten, zeker als je nog niet zo heel ervaren ermee bent. Het is wel te leren, er zijn immers ook blinde pianisten die het kunnen, maar eenvoudig is het niet. Het risico dat je er net naast belandt, is best groot. Je ogen gebruiken om dat te voorkomen, vind ik dan ook alleen maar verstandig!

Niet kijken naar je handen!

Toch moet je dan niet kijken naar je handen! Dat klinkt waarschijnlijk tegenstrijdig, maar eigenlijk is het logisch. In zo’n situatie moet je niet kijken naar je handen, maar naar de toets waar je naartoe moet. Je hand volgt dan automatisch je ogen en komt op de juiste toets terecht. Eigenlijk net als met autorijden of fietsen: je kijkt waar je naartoe moet en niet naar je handen op het stuur. Als je kijkt naar je handen, gaat het fout!

Conclusie

Piano spelen is een complexe bezigheid die veel van je vergt. (Dat geldt overigens voor het bespelen van alle instrumenten.) Eigenlijk ben je continu aan het multitasken, en dat is iets waar een mens niet voor gemaakt is, en niet goed kan. Belangrijk is daarom dat je steeds je aandacht brengt naar die plek waar je hem het hardste nodig hebt. Je ogen kun je daarbij goed gebruiken. Dat zou ik je dan ook zeker aanraden! Niet alleen maar kijken naar je bladmuziek. Ook niet alleen maar naar je handen kijken. Bedenk per situatie waar je ogen het meest nodig zijn, en gebruik ze daarvoor!

Een linkerhand die niet mee wil werken; er zijn maar weinig leerlingen die er géén last van hebben! Zowel piano als keyboard leerlingen hoor ik vaak mopperen dat ze het gevoel hebben te weinig controle te hebben over de vingers van de linkerhand. Zelfs leerlingen die linkshandig zijn. Zolang de linkerhand alleen maar akkoorden hoeft te spelen gaat het nog wel. Maar snelle loopjes of dubbele noten blijven lastig! Hoe dat komt en wat je eraan kunt doen? Lees maar verder!

 

De oorzaken

Hoe het komt dat de techniek van je linkerhand achter loopt ten opzichte van je rechterhand, is eenvoudig te verklaren. Vanaf het allereerste begin, speel je de meeste melodieën met je rechterhand. De linkerhand heeft meestal de begeleidende functie en speelt de akkoorden of een partij die op akkoorden gebaseerd is. Dan heb je vaak een partij voor de linkerhand die niet zo actief is. Daarbij zijn de meeste mensen rechtshandig, waardoor links al een achterstand heeft zelfs voordat je begint met piano of keyboard spelen. Maar ook linkshandige mensen hebben er last van, omdat de rechterhand gewoon meer getraind is door vaak de melodie te spelen.

 

De oplossing

Ook de oplossing is simpel: zorg dat je linkerhand meer training krijgt, zet hem aan het werk! Wat natuurlijk niet wil zeggen dat het vanzelf gaat, zoals gewoonlijk. Je zult het zelf moeten doen! Maar ik kan je wel een paar tips geven hoe je dat het beste aan kunt pakken!

 

Tips

1. Toonladders spelen: oefen iedere dag 1 toonladder en speel hem 3x met alleen de linkerhand:
1x in rustig tempo en FF (fortissimo, zo hard mogelijk)
1x in rustig tempo en PP (pianissimo, zo zacht mogelijk)
1x zo snel mogelijk, zonder dat het onregelmatig wordt!
Let op dat het regelmatig in tempo en volume blijft en dat je zo ontspannen mogelijk speelt vanuit je vingers. Probeer je vingers het werk te laten doen en verder zo min mogelijk bewegingen te maken.

2. Linkerhand etudes spelen
Ik heb er zelf veel aan gehad om iedere dag te beginnen met de linkerhand etudes van Berens. En als ik een tijdje weinig gespeeld heb en merk dat mijn linkerhand weer achteruit is gegaan, pak ik het boek er weer bij. Het is het meest gebruikte en versleten boek dat ik heb! Het boek is nog steeds te koop en niet duur; een prima investering. Hieronder vind je een link naar het boek.

 

Het boek

Hier is een link naar het betreffende boek.

Berens linkerhand etudes

Ik bestel mijn muziekboeken meestal bij Broekmans & van Poppel. Het is een gespecialiseerde bladmuziek winkel met veel kennis van zaken. Bovendien leveren ze snel en goed en hebben een goede service. Ik ben blij dat ze nog bestaan. Een boek verkopen kan iedereen, maar de kennis die ze daar hebben wil ik niet graag missen. Vandaar dat de link van het boek naar hun website is.

 

Veel noten

De etudes zien er misschien lastig uit (heel veel noten!), maar als je het even rustig bekijkt, zie je dat er veel herhaald wordt, maar dan steeds een toon hoger of lager. Met als gevolg dat je het waarschijnlijk al snel uit je hoofd kunt spelen. Zeker de eerste paar bladzijden. En daarmee kun je de techniek van je linkerhand al veel mee verbeteren.

 

Aanwijzingen

Voorin het boek staan aanwijzingen hoe je het beste deze oefeningen kunt studeren. En natuurlijk geldt: hoe meer tijd je eraan besteedt, hoe meer profijt je ervan hebt. Maar ook als je het iedere dag maar 5 minuten doet, zal je na een week of 2 al een verbetering merken! En hoe heerlijk het gevoel dat je echt controle over je vingers krijgt!

Dus geen excuses meer voor een luie linkerhand! Doe er wat aan!

Veel studeerplezier!

poezen op piano rechtenvrijEen goede houding is natuurlijk altijd belangrijk, bij alles wat je doet. Maar tijdens het piano spelen, moet je al aan zoveel dingen tegelijk denken, dat denken aan een goede houding er al snel bij in schiet! Toch is het heel belangrijk. Niet alleen om klachten te voorkomen, maar ook om ervoor te zorgen dat je houding je niet belemmert om mooi piano te spelen! Weet je niet zo goed waar je op moet letten? Hier 4 tips om je te helpen een goede houding te ontwikkelen.

 

Tip 1: de zithoogte

Wanneer je zit en je handen met gekromde vingers op de toetsen legt, moeten de bovenkant van je handen, polsen en onderarmen horizontaal zijn. Het is het beste om je voeten plat op de grond te zetten. Wanneer dat bij kinderen niet lukt, is het prettig om voor een verhoging te zorgen waar de voeten op neergezet kunnen worden. Een in hoogte verstelbare pianokruk/bank is ideaal om altijd op de juiste hoogte te kunnen zitten tijdens het piano spelen.

 

 

Tip 2: de afstand tussen jou en de piano

imagesU6Y3I6IX

Zo zit je goed wanneer je piano speelt!

Let erop dat je niet te dicht bij de piano zit. Vooral als je een    (moeilijk) stuk van bladmuziek speelt, zal je merken dat je al snel de neiging hebt om steeds verder naar voren te gaan. Je moet zo zitten dat je zowel de hoogste als de laagste toetsen van de piano kan bespelen en je ellebogen net iets vóór je lichaam zijn.

 

Tip 3: zit rechtop

Dit gaat het beste wanneer je op de voorste helft van je kruk gaat zitten met je voeten plat op de grond recht vóór je. Hierdoor wordt bijna automatisch je onderrug rechter.

 

 

Tip 4: ontspan je schouders

Het gaat ongemerkt tijdens het piano spelen wanneer je iets moeilijk vindt: je schouders optrekken en je adem inhouden. Wanneer je dit veel doet kan je pijn je nek en schouders en hoofdpijn krijgen: niet fijn! Controleer als je zit of je schouders ontspannen zijn door ze bewust even op te trekken wanneer je inademt en aan te spannen en daarna weer te ontspannen wanneer je uit ademt.

 

Controleer steeds voordat je gaat spelen deze vier dingen en controleer het weer wanneer je klaar bent met een stuk. Hoe vaker je jezelf corrigeert, hoe sneller het een gewoonte is geworden. Het kost je even wat moeite, maar dan heb je daar ook de rest van je leven plezier van!

 

Heel veel studeerplezier!

tips om te lerenIedereen heeft er wel eens last van: je komt niet verder, het lijkt wel of je vastzit! Het voelt alsof het stuk wat je aan het studeren bent veel en veel te moeilijk is. Je geeft de moed op en denkt dat je net zo goed kunt stoppen. Laatst kwam er zelfs een leerling op les die zei: “Ik dacht afgelopen week: Ik kom nooit meer verder, dit was dan pianoles!” Nou zo dramatisch was het echt allemaal niet hoor! En dat is het meestal niet, ook niet als het zo voelt.

 

10 tips om toch weer aan de slag te gaan als je vastzit

Als je vastzit is het stuk waar je mee bezig bent is waarschijnlijk de boosdoener van je moedeloosheid. Het is moeilijk, maar dat is juist goed! Want dan kun je er ook veel van leren!

 

Tip 1

Maak het kleiner. Kies een klein stukje uit en ga daar mee aan de slag. Je hoeft niet in 1 keer heel het stuk te leren. Begin met 2 maten.

 

Tip 2

Maak het gemakkelijker door het eerst met 1 hand te spelen. Doe daarna de andere hand apart en ga pas met beide handen aan de slag als beide handen apart geen problemen meer opleveren.

 

Tip 3

Langzaam rechtenvrij

Doe net als deze slak en overwin de obstakels in een langzaam tempo!

Maak het gemakkelijker door het in een langzaam tempo te spelen.

 

Tip 4

Oefen niet te lang achter elkaar. Na 10 tot 20 minuten heel intensief studeren heb je even een pauze nodig.

 

Tip 5

Oefen zo vaak als je kunt 10 minuutjes dat moeilijk stukje heel intensief. Liefst meerde keren op een dag. Als je moe bent, doe het dan liever nog vaker en korter omdat je dan minder lang geconcentreerd kunt zijn.

 

Tip 6

Ga pas naar de volgende 2 maten als de eerste 2 maten goed zitten

 

Tip 7

Houd een goede vingerzetting aan. Wanneer je het steeds op een andere manier speelt, duurt het langer voordat je het in je vingers hebt.

 

Tip 8

Gebruik rood potlood. Op plekjes die je wel kunt spelen maar toch heel hardnekkig steeds weer fout doet, helpt het om die met rood potlood te omcirkelen. Je ziet het dan eerder en wordt eraan herinnerd dat je daar op moet letten.

 

Tip 9

Houd bij wanneer en hoelang je oefent en laat dat aan je docent zien tijdens de les. Je docent kan dan beter inschatten of je op de juiste weg bent en waar je hulp bij nodig hebt.

 

Tip 10

Gebruik ezelsbruggetjes. Soms is het handiger om in vingerzetting dan in noten te denken. Wanneer je op een bepaald stukje steeds de mist in gaat kan het heel goed werken om bv. te onthouden dat je daar allebei je middelvingers moet gebruiken.

Ik hoop dat je met behulp van deze tips weer verder kunt! Heb je zelf nog tips voor als je vastzit? Reageer dan op deze Blog!

Veel studeerplezier!

Zowel bij piano als bij keyboard kun je een sustain pedaal gebruiken. Bij keyboard is dat een los pedaal en bij sommige digitale piano’s ook. Bij digitale piano’s met een vast onderstel en bij akoestische piano’s is het het meest rechtse pedaal. Wanneer je het op de juiste manier gebruikt, zorgt het voor een mooie volle klank. Maar bij verkeerd gebruik, klinkt het juist niet mooi! Het is dus van belang om het op de juiste manier te gebruiken, maar hoe doe je dat?

piano pedalen stock-photo-18906052-golden-piano-pedals

Laten we beginnen met de volgende vraag:

 

Wat doet het sustain pedaal precies?

Het meest opvallend wanneer je het sustain pedaal ingedrukt houdt terwijl je toetsen aanslaat, is dat de tonen lang doorklinken. Bij een akoestische piano komt dat doordat alle dempers in 1 keer van alle snaren worden afgehaald. Wanneer je geen pedaal gebruikt, gaat alleen die demper van de snaar af die hoort bij de toets die je aanslaat. Zodra je de toets loslaat, valt de demper weer op de snaar waardoor de snaar niet meer kan trillen en het geluid ophoudt. Wanneer je het pedaal ingedrukt houdt, gaan alle dempers van de snaren af, waardoor de  snaren blijven trillen en langer doorklinken, ook wanneer je de toets al hebt losgelaten. Dit effect wordt elektronisch nagebootst bij keyboard en digitale piano. Maar eigenlijk gebeurt er nog meer wanneer je bij een akoestische piano het pedaal indrukt. Niet alleen de snaren van de toetsen die je speelt blijven trillen, ook andere snaren van toetsen die je niet speelt, gaan zachtjes meetrillen. Hierdoor ontstaat een volle klank. Dit is moeilijk digitaal na te bootsen en daarom op een digitale piano en keyboard nooit zo duidelijk en mooi hoorbaar als bij een akoestische piano.

 

Maar, hoe en wanneer moet je het pedaal nu gebruiken?

Sustain pedaal groot

  Los sustain pedaal groot

Als eerste, heel belangrijk, wanneer moet je het niet gebruiken!

 

Tip 1

Gebruik het pedaal niet als je het stuk nog niet goed in je vingers hebt.

Het is heel verleidelijk om het pedaal gelijk te gaan gebruiken bij ieder stuk wat je gaat spelen. Maar een neveneffect van het pedaal is dat onzorgvuldigheden verdoezeld worden; je hoort niet zo goed wat je nu echt doet. De kans is groot dat je dan slordiger gaat spelen. Het eindresultaat wordt daar zeker niet beter door, dus: zorg eerst dat je het stuk zonder pedaal goed kan spelen, dan pas het pedaal erbij gebruiken.

 

Tip 2

Niet alle muziekstijlen zijn geschikt (of bedoeld) om pedaal bij te gebruiken. Verdiep je eerst in de muziekstijl die je gaat spelen of je het pedaal wel of beter niet kunt gebruiken.

 

Tip 3

Wanneer je een foute noot speelt en het pedaal ingedrukt blijft houden, blijft die foute noot ook doorklinken! Laat dus snel het pedaal los wanneer je een fout maakt!

sustain pedaal klein

                   Los sustain pedaal klein

Wisselen

De term “wisselen” wordt gebruikt om aan te duiden dat het sustain pedaal losgelaten en weer opnieuw ingedrukt moet worden. Het moment van wisselen is heel belangrijk: Doe je het te vroeg, dan blijven er tonen doorklinken die je niet meer wilt horen. Doe je het te laat of niet snel genoeg, dan klinken de tonen niet meer die je juist wel wilt horen of valt er een gat (stilte).

Tip 4

In sommige stukken wordt het pedaalgebruik aangegeven in de bladmuziek. Dit wordt op verschillende manieren gedaan.

Deze manier van noteren zie je vooral bij oudere muziek:

Voorbeeld 1: de ouderwetse notatie voor gebruik sustain pedaal.

Voorbeeld 1: de ouderwetse notatie voor gebruik sustain pedaal.

Ped. Betekent pedaal naar beneden, het sterretje: pedaal omhoog

Sustain pedaal notatie 2

Voorbeeld 2: een andere notatie manier voor sustain pedaal

In dit voorbeeld geven de haakjes aan wanneer je het pedaal in moet drukken. De afkorting “Sim.” staat voor simile en betekent “op dezelfde manier” . Dit kom je ook bij de andere vorm van notatie vaak tegen.

 

Tip 5

Wissel wanneer het akkoord verandert

Akkoordnoten van een akkoord klinken altijd mooi bij elkaar. Ook wanneer de noten na elkaar gespeeld worden. Wanneer het akkoord verandert, moet je wisselen. 2 verschillende akkoorden door elkaar, klinkt, over het algemeen, niet mooi. Wanneer je wilt dat de akkoorden mooi in elkaar overlopen, moet je wisselen zo snel mogelijk nadat je het nieuwe akkoord aanslaat.

Tip 6

Wees voorzichtig met pedaal als er veel noten tijdens 1 akkoord gespeeld worden die niet in het akkoord voorkomen zoals  B.v. bij een toonladderfiguur (toetsen die naast elkaar liggen). Het wordt dan al snel een “muur van geluid”. Doe dit alleen als je zeker weet dat dit ook de bedoeling is!

 

Tip 7

Dit is misschien nog wel de belangrijkste tip die ik je kan geven: Gebruik je oren!

Pedaalgebruik moet het stuk mooier maken. Wanneer je in een ruimte speelt met veel galm, of wanneer de piano niet zo goed gestemd meer is, moet je het pedaal gebruik aanpassen. Blijf dus altijd heel goed naar het resultaat luisteren. En wanneer je vindt dat het niet zo mooi klinkt, wissel vaker of gebruik het pedaal niet! In dit geval is “te veel” erger dan “te weinig”!

 

Tip 8

Houdt de hiel van je voet op de grond terwijl je wisselt. De beweging kun je dan zo klein mogelijk houden. Wanneer je hiel los van de grond komt, betekent dit dat je je hele been op moet tillen wanneer je wisselt. Dat is heel vermoeiend en kost meer tijd.

 

 

Veel studeerplezier!

 

Dm akkoord

Vind je het lastig om 2 noten (of meer) tegelijk met 1 hand mooi te spelen?

Kijk dan naar de volgende video voor tips!

Klik op onderstaande link om naar de video Dubbelgrepen te gaan:

dubbelgrepen video

Voel je je thuis op je piano of keyboard? Of heb je het gevoel dat je de weg kwijtraakt wanneer je niet in het midden van je instrument moet spelen? En heb je ook moeite met het benoemen van de toetsen? Dan ben je zeker niet de enige! Maar eigenlijk is het helemaal niet zo moeilijk en heb je het met deze oefeningen zo geleerd!

 

In het midden van je instrument.

Als beginner gebruik je vaak vooral de toetsen in het middelste gedeelte van je instrument, zo rond de centrale C. Dit is zeker het geval wanneer je pas bezig bent met het leren van het notenschrift. Veel methodes blijven vrij lang rond die centrale C hangen. Dat is op zich prima. Maar ik heb wel gemerkt dat dit bij veel leerlingen tot gevolg heeft dat ze zich alleen in dat gedeelte ook “thuis” voelen op hun instrument. Dat is jammer en helemaal niet nodig! Ik zal je hier een paar tips en oefeningen geven die je helpen inzien dat het eigenlijk helemaal niet zo moeilijk is!

 

Toetsen herkennen, tips en oefeningen:

1. Herken de plek

Er zijn eigenlijk maar 7 verschillende witte toetsen: C, D, E, F, G, A, B. Je kunt deze toetsen herkennen aan de plek die ze hebben ten opzichte van de zwarte toetsen. De zwarte toetsen zijn gegroepeerd in groepjes van 2 en van 3.

 

 

-De C zit links van het groepje van 2. Dus links naast alle groepjes van 2 zwarte toetsen heb je de C. Speel maar eens alle C toetsen.
-De D zit altijd precies tussen de twee zwarte toetsen in. Speel ook alle D-toetsen.
-De E zit altijd rechts van de 2 zwarte toetsen. Speel ook alle E-toetsen.
-De F zit altijd links van de 3 zwarte toetsen. Speel ook alle F-toetsen.
-De G zit tussen de linker en de middelste van de 3 zwarte toetsen in. Speel ook deze G- toetsen.
-De A zit tussen de middelste en de rechter van de 3 zwarte toetsen. Zoek ook deze allemaal op.
-De B zit altijd rechts van de 3 zwarte toetsen. Speel ook deze B-toetsen allemaal.

 

2. Liedjes

Een andere oefening, die je wellicht leuker vindt om te doen:
Speel de liedjes die je al kan spelen eens op een andere plek op je piano of keyboard. Dus wel op dezelfde toetsen, maar dan hoger, of lager. Dus zet bijvoorbeeld je rechterhand niet met je duim op de centrale C, maar kies een C die hoger of lager op je instrument zit.

 

3. Notennamen achterstevoren

Je weet vast wel snel de 7 notennamen achter elkaar op te noemen. Maar kun je het ook achterstevoren? C, B, A, G, F, E, D, C, B, A, G, F, E, D, C enz. Speel ook eens alle witte toetsen van boven (rechts op je instrument) naar beneden terwijl je alle toetsennamen erbij zegt.

 

4. Toets overslaan

Wanneer bovenstaande oefening goed gaat, kun je het jezelf nog een beetje moeilijker maken door van hoog naar laag steeds 1 toets over te slaan en de naam te zeggen terwijl je de toets aanslaat. En natuurlijk kan je dat ook van laag naar hoog doen.

 

Resultaat

Wanneer je bovenstaande oefeningen een weekje dagelijks doet en hardop de notennaam zegt terwijl je de toets speelt, zal je merken dat toetsen herkennen steeds gemakkelijker wordt en sneller gaat. Misschien heb je deze oefeningen dan een poosje niet meer nodig. Wanneer je nog niet vaak hele hoge en hele lage noten moet spelen, zal je handigheid in het vinden van de toetsen waarschijnlijk weer een beetje wegzakken. Maar merk je dat je er toch weer wat moeite mee krijgt, dan kun je deze oefeningen gewoon weer even van stal halen en er een poosje mee aan de slag gaan. Dan heb je het zo weer in je hoofd zitten!

 

Veel studeerplezier!