Optreden: doodeng of spannend?
In mijn lespraktijk kom ik het dagelijks tegen dat leerlingen zeggen: thuis gaat het veel beter! En ook zelf weet ik uit ervaring hoe het is als je handen beginnen te trillen wanneer je iets voorspeelt voor publiek of je docent….
Heel vervelend! Maar wat doe je eraan?
Stress
Heel toevallig kwam er iemand op mijn pad die zich juist daarin heeft gespecialiseerd: Mark Morley-Fletcher. Het is een Engelse muzikant die zich in deze materie verdiept heeft. Heel veel inzichten komen uit de topsport, waar je eigenlijk dezelfde situaties hebt als bij optredens: je werkt hard naar een belangrijk moment toe, en dan moet je alles uit de kast halen om goed te presteren. Dat levert stress op. Degene die daar het beste mee om kan gaan, levert de grootste prestaties. Je kunt nog zo’n goede techniek hebben en precies weten wat je plan is en hoe je het moet doen; als je door de stress dichtklapt, heb je daar niets aan!
Cursus
Omdat ik dit een heel interessant onderwerp vind, en ik het wel weer tijd vond om zelf weer eens de student te zijn, heb ik me ingeschreven voor de cursus van deze Mark Morley-Fletcher. Ik ben er nu een paar weken mee bezig en vind het superleuk en interessant!
Blog
In de komende blogs ga ik je op de hoogte houden van wat ik geleerd heb, zodat ook jij er je voordeel mee kunt doen. Want hoe heerlijk is het om op een ontspannen manier muziek te maken en er echt van te kunnen genieten! Ook met publiek….
Vandaag gaat het over: Optreden, doodeng of spannend?
Wat gebeurt er eigenlijk met je als je in een stressvolle situatie terecht komt?
Je reageert op zo’n situatie met 3 soorten reacties:
- fysiek
- psychologisch
- emotioneel
Fysieke reacties zijn:
-Spieren worden aangespannen
-De uiteinden van de bloedvaten vernauwen (waardoor je koude vingers krijgt)
-Bloeddruk stijgt
-Adem versnelt en wordt oppervlakkig
-Alle niet essentiële processen worden gepauzeerd (zoals de spijsvertering: geen eetlust hebben)
-de zintuigen verscherpen
Psychologische reacties:
-Je bent sneller afgeleid
-De hersenen gaan op topsnelheid werken: je gaat te veel denken! Het denkgedeelte van je hersenen gebruik je tijdens het leren van een nieuwe vaardigheid. Wanneer je die vaardigheid (bijvoorbeeld een muziekstuk) in je vingers hebt, neemt een ander, een onderbewust gedeelte, van de hersenen het over. Doordat je te veel gaat nadenken verstoor je dat proces. Gevolg: je maakt fouten.
Emotionele reacties:
-Een verdedigende houding aannemen: proberen niet te verliezen, ipv proberen te winnen. Je probeert vooral geen fouten te maken!! En dat heeft juist het tegenovergestelde tot gevolg. De kans op fouten wordt dan alleen maar groter.
Dit zijn allemaal heel normale en zelfs gezonde reacties op stress! Alleen zijn ze niet altijd even handig en nodig.
MAAR!
Al deze gevolgen van stress zijn niet per definitie goed of slecht. Al deze reacties heb je zowel wanneer je bang bent, maar ook wanneer je opgewonden bent!
Spanning + negatieve emotie = Angst
Spanning + positieve emotie = Opwinding
Wat je het beste kunt doen:
Ga niet tegen jezelf zeggen dat je kalm moet blijven, dat gaat niet werken als alles in je lijf aangeeft dat je stress ervaart. Wat wel werkt (en dat is wetenschappelijk aangetoond) is tegen jezelf zeggen dat je het spannend vindt en dat je opgewonden bent. Zeg het meerdere keren hardop! Je onderbewuste gelooft wat je zegt. Het zorgt ervoor dat je de situatie niet als een bedreiging ervaart, waardoor je een verdedigende houding aanneemt, maar het als een kans ziet om te winnen. Deze positieve spanning is zelfs nodig voor het leveren van topprestaties! Het gevolg: een goed optreden, en je hebt er zelf meer plezier in!!
Wordt vervolgd! 😉
Kijk graag uit naar je volgende blogs. Vind het zelf altijd spannend en eng zo spelen voor een publiek. Groetjes Ingrid
Beste Ingrid, dankjewel voor je reactie! Optreden is ook spannend! Ik hoop dat ik je met wat tips kan helpen om de spanning onder controle te krijgen!
Groetjes Anita
Goede en leerzame blog weer Anita. Ik was altijd behoorlijk gespannen als ik in de kerkdienst op het orgel mocht spelen. En ondanks dat ik dat heel wat jaren heb gedaan was ik elke keer weer erg nerveus. Als ik dan naar de kerk liep (die ligt bij mij om de hoek) dacht ik ‘voor mij hoeft het niet, laat een ander het maar doen’. Me zelf inprenten dat het al die andere keren ook goed gegaan was, hielp niet. Maar als ik eenmaal het het stuk voor de dienst goed had gespeeld en de gemeente had het eerste lied dapper meegezongen, dan waren de zenuwen voor de rest van de dienst wel weg. Had ik toen maar wat vaker tegen mezelf gezegd dat ik het best wel spannend was dat ik opgewonden was. Dan was ik vast rustiger naar de kerk gelopen.
Dankjewel voor je compliment Koos!
Ik kan me zo voorstellen dat je na afloop van iedere dienst toch wel een voldaan gevoel had! Behalve toegeven dat je het spannend vindt, kan het zeker ook helpen om aan dat voldane gevoel te denken. Dus i.p.v.: “Ik vind het eng en wil liever niet” bewust denken: “Ik vind het spannend, maar doe het toch, want uiteindelijk vind ik het steeds toch wel weer leuk!”