Septiem akkoorden: hoe zit dat?
Septiem akkoorden;
Je hebt ze waarschijnlijk al wel eens in bladmuziek zien staan: akkoorden met een 7, bv. G7 of Cm7. Maar wat houdt dat nu precies in?
Weet je nog niet goed hoe majeur en mineur akkoorden in elkaar zitten? Lees dan voor je verder leest eerst de volgende artikelen:
Akkoorden spelen op de piano: zo doe je dat. Deel 1
Akkoorden spelen op de piano: zo doe je dat. Deel 2 omkeringen
Akkoorden spelen op de piano: zo doe je dat! Deel 3: 5 voorbeelden
Septiem = 7
Wanneer je een 7 bij een akkoord ziet staan, dan betekent dat, dat er een extra toon aan het akkoord wordt toegevoegd. Het akkoord wordt dan uitgebreid met de 7e toon geteld vanaf de grondtoon. Een G7 bestaat uit een G (=1 ofwel grondtoon) B (=3 ofwel terts) D (=5 ofwel kwint) en een F (7 ofwel septiem). Het is dus een G akkoord waar een septiem aan is toegevoegd.
Grote of kleine septiem
Net zoals je grote en kleine tertsen hebt (het verschil tussen een majeur en een mineur akkoord, zie bovenstaande artikelen), heb je ook een groot septiem en een klein septiem.
Een klein septiem is bijvoorbeeld de afstand van G naar de F, een groot septiem is van de G naar de F#. Wanneer je een septiem uit wil tellen is het gemakkelijker om gewoon 1 toets (je telt dan zowel de zwarte als de witte toetsen mee) naar beneden te rekenen vanaf de grondtoon voor een groot septiem, of 2 toetsen voor een klein septiem.
Een paar voorbeelden:
Van C naar B is een groot septiem, want tussen de B en de C erboven zit geen andere toets.
Wil je de septiem klein maken, wordt het C – Bes (Bb)
Van D naar C is een klein septiem, van D naar Cis (C#) een grote.
Van E naar D is een klein septiem, van E naar Dis (D#) een grote.
Van F naar E is al een groot septiem, van F naar Es (Eb) is een kleine.
Van G naar F is een klein septiem, van G naar Fis (F#) een groot septiem
Van A naar G is een klein septiem, van A naar Gis (G#) een grote.
Van B naar A is een klein septiem, van B naar Ais (A#) een grote
Dominant septiem of gewoon 7
Je kunt met de mineur en majeur akkoorden en de grote en kleine septiem verschillende combinaties maken. Het majeur akkoord met een kleine septiem, komt het meeste voor en wordt genoteerd met een hoofdletter voor het akkoord met een 7 erbij, zoals: G7, C7, F7, Bb7. Je kunt ze uitspreken zoals ze genoteerd staan, maar ze worden ook wel “dominant septiem akkoorden” genoemd.
Voorbeelden van 7 akkoorden:
C7 is dus een majeur akkoord met een klein septiem: C1-E-G-Bes (Bb)
F7 is dan F-A-C-Es (Eb)
Bb7 (spreek uit als Bes 7) is Bb-D-F-Ab (As)
Mineur 7
Wanneer je een mineur akkoord hebt met een kleine 7, noem je dat een “mineur septiem akkoord” of kortweg “mineur 7”. Cm7 spreek je dus uit als C mineur 7. Nog even een paar voorbeelden:
Gm7: G- Bb – D – F
Cm7: C- Eb – G – Bb
F#m7: (spreek uit als Fis mineur 7) F# – A – C# – E
Bbm7: Bb – Db – F – Ab
Majeur 7
Een majeur akkoord met een groot septiem, noem je een majeur 7 akkoord. De schijfwijze hiervan is Cmaj7 of C met er schuin rechts boven een klein driehoekje.
Voorbeelden:
Cmaj7: C – E – G – B
Fmaj7: F – A – C – E
Gmaj7: G – B – D – F#
Bbmaj7: Bb – D – F – A
Nog meer…
Deze 7, mineur 7 en majeur 7, zijn niet de enige septiem akkoorden die er zijn. Want behalve majeur en mineur akkoorden zijn er ook nog verminderde en overmatige akkoorden waar je de 7 mee kunt combineren. Maar dat wordt voor nu een beetje veel van het goede. Dat is voor een eventuele volgende keer. Ben je daar nieuwsgierig naar? Laat het mij dan weten!
Dag Anita, leerzame blog maar hoe noem je een mineurakkoord met een grote 7 dus bv d-f-a-cis of komt dat zelden voor (klinkt niet erg)
Hallo Koos, deze was ik vergeten te noemen! Een mineur akkoord met een grote 7 noem je een mineur majeur 7 akkoord, dus in jouw voorbeeld Dm/maj7. Het is inderdaad een akkoord wat je niet zo heel veel tegen komt. Het is wel een mooi spannend slotakkoord! Is het ook niet het slotakkoord van het thema van The Pink Panther?
In de inleiding over 7 akkoorden wordt de G7 als voorbeeld genomen, waarbij de F is vierde toon is toegevoegd. Maar de F is niet de 7de toon in de toonladder van G ( G – A – B – C – D – E – F# – G). Dat is de F#.
De reden dat een F in G7 is toegevoegd heeft te maken dat ‘t een z.g. ‘dominant 7” betreft. De exacte theorie hier achter weet ik helaas niet meer.
Beste Victor, Je hebt gelijk over G7 dat dit een dominant 7 akkoord is. Het Dominant 7 akkoord vind je altijd op de 5e trap van de majeur toonladder. Dus het G7 akkoord is laddereigen in de toonsoort C majeur. In de toonsoort C Majeur zit geen F#, maar een F. Op de eerste trap van de majeur toonladder vind je een Majeur 7 akkoord, zoals jouw voorbeeld als je van de toonladder van G uitgaat.